Prezentowany projekt Atlasu grodzisk wczesnośredniowiecznych stanowi w założeniu kontynuację prac nad inwentaryzacją grodzisk w Polsce rozpoczętą w ramach prac Kierownictwa Badań nad Początkami Państwa Polskiego – w Pracowni Inwentaryzacji Grodzisk. W zamyśle autorów projektu dotychczasowe badania nad grodziskami winny zostać rozbudowane w warstwie koncepcyjnej w duchu osiągnięć współczesnej archeologii wczesnego średniowiecza. Generalnie dotyczy on cyfrowej inwentaryzacji wszystkich stanowisk archeologicznych znanych z terenów Polski obejmujących dawne obszary Słowiańszczyzny Zachodniej, określanych w archiwaliach i literaturze jako grodziska i grodziska domniemane związane z okresem wczesnego średniowiecza. Polegać ona będzie na kompleksowej kwerendzie źródłowej wszystkich danych dotyczących obiektów zaliczonych do tej kategorii stanowisk oraz ich opracowaniu analityczno-źródłowym pod kątem historii badań grodzisk, ich stanu zachowania, stratygrafii kulturowej, źródeł ruchomych, chronologii oraz funkcji. Wszystkie obiekty opisane zostaną pod względem przyrodniczym, ze szczególnym uwzględnieniem ich cech geomorfologicznych i hydrograficznych.
Projekt ma na celu inwentaryzację tego szczególnego rodzaju stanowisk archeologicznych (cele konserwatorskie), określenie ich charakteru, chronologii i dawnych funkcji (cele naukowe) oraz upowszechnienie wiedzy na ich temat (cel społeczny – tzw. archeologia publiczna). Dlatego też ważną częścią projektu będzie publikacja wyników tak w formie tradycyjnej, jak i elektronicznej.
Wśród celów naukowych, które są realizowane w ramach projektu można wymienić: problem genezy grodów wczesnośredniowiecznych na ziemiach polskich, problem funkcji grodów w różnych fazach wczesnego średniowiecza (w tym tak dyskutowanej w literaturze ich roli miastotwórczej), problem relacji grodów do otaczającego ich środowiska: przyrodniczego i osadniczego.
Dzięki badaniom prowadzonych w ramach niniejszego projektu będzie można na znacznej próbie grodzisk określić relację ilościową pomiędzy grodami z wnętrzem noszącym ślady użytkowania a grodami, w których tego typu ślady się nie zachowały (nie występowały?). Jest to ważny argument w dyskusji na temat onegdaj niepodważalnej tezy o obronnej lub rezydencjonalnej funkcji grodów. Coraz częściej bowiem pojawiają się tezy o innych funkcjach tego typu miejsc, szczególnie w tzw. fazie przedpaństwowej, dotyczące m.in. ich powiązania ze sferą kultury symbolicznej.
Podstawowym efektem projektu zaplanowanego na lata 2014-2018 będzie publikacja katalogu analityczno-źródłowego grodzisk wczesnośredniowiecznych z terenów Polski, przygotowanego dla wybranych obszarów próbnych, np. ziemi chełmińskiej, Dolnego Śląska, Małopolski. Dodatkowym rezultatem o dużym znaczeniu społecznym będą systematycznie uzupełniane informacje o grodziskach zaprezentowane na niniejszym portalu internetowym. Jako całość będą one stanowić materiał źródłowy dla historycznych opracowań regionalnych oraz dostarczać łatwo osiągalne informacje o historii tych swoistych pomników historii lokalnej.
W realizacji projektu Atlasu grodzisk uczestniczą badacze zajmujący się tematyką grodową z ośrodków badawczych działających na terenie całej Polski. Prace są koordynowane przez Instytut Archeologii i Etnologii PAN, który jest placówką posiadającą oddziały obejmujące zasięgiem cały teren Polski i od lat realizującą projekty związane z badaniem grodów wczesnośredniowiecznych (w latach ostatnich np. Radom, Kalisz, Ryczyn).