Podstawowe informacje
Miejscowość
Chobienia
Województwo
dolnośląskie
Powiat
lubiński
Gmina
Rudna
Obszar AZP
70-23
Nr stanowiska w miejscowości
3
Nr stanowiska na obszarze
78
Forma terenowa
terasa nadzalewowa
Pokrycie terenu
pojedyncze drzewa
Chronologia
2 poł. IX- pocz. X w.
Cechy
Forma
Stan zachowania
Powierzchnia całości
owal
brak danych
0,041 ha
Znaleziska

do 1968 r. - kilkadziesiąt ułamków naczyń obtaczanych. Niektóre zdobione m. in. motywami linii falistej i stempelkowych dołków (Kaletynowie, Lodowski 1968).

2010 - 1698 fragmentów naczyń ceramicznych (w tym 64 ułamki naczyń z epoki brązu/żelaza kultury łużyckiej, 1 fragment naczynia neolitycznego); fragment prażnicy; 1 przęślik i 1 dużych rozmiarów pacior; osełki kamienne, kamień szlifierski tzw. brus; 2 szydła, prawdopodobnie fragment łyżwy kościanej; zabytki metalowe: nóż, 2 szydła, nóż z wolutowymi zakończeniami, niewielki fragment topora, kółko z drutu brązowego; 2 szklane paciorki; kości zwierzęce (Biermann, Kieseler, Nowakowski 2014; 2016).

Opis

Grodzisko zlokalizowane ok. 2 km na północ od wsi, na lewym brzegu Odry w odległości 0,7 km na zachód od rzeki, na krawędzi wysoczyzny na wys. 90 m n.p.m. (Kaletynowie, Lodowski 1968; Biermann, Kieseler, Nowakowski 2016).

Grodzisko założone na planie owalu o wymiarach majdanu 37 x 30 m, z zachowanym wałem na długości 2/3 obwodu. Od południowego wschodu i północy widoczne są ślady fosy. Przed wojną obiekt wiązano z reliktami urządzeń obronnych z czasów wojny trzydziestoletniej i nazywano potocznie Schwedenschanze. Po tą nazwą grodzisko funkcjonowało w pierwszych pracach poświęconych śląskim założeniom obronnym. Badania powierzchniowe na stanowisku przeprowadził w końcu XIX w. H. Söhnel.

W latach 60-tych XX w. podczas pierwszych badań archeologicznych na majdanie zarejestrowano warstwę kulturową o miąższości ok. 0,5 m, zwierającą materiał ceramiczny datowany wówczas na X/XI-XII w. (Söhnel 1896; Kaletyn 1965; Kaletynowie, Lodowski 1968).

W 2010 r. podjęto badania wykopaliskowe na stanowisku w ramach realizacji projektu pt. "Vom Burgwall zur Rechtsstadt in Schlesien. Untersuchungen zum Wandel der Herrschafts-Siedlungs- und Wirtschaftsstrukturen im Mittelalter am Beispiel von Köben an der Oder", finansowanego przez Fundację im. Alexandra von Humboldta (Bonn-Bad Godesbeg und Berlin berichtigen). Założono wówczas 3 wykopy na majdanie oraz na wale. Analiza dendrochronologiczna próbek drewna pochodzących z przepalonych belek wału fazy młodszej, wskazuje, że został on zbudowany krótko po 855 r., prawdopodobnie ok. 860 r. Niestety nie uzyskano próbek drewna z najstarszej fazy wału (Biermann, Kieseler, Nowakowski 2014; 2016).

Ceramika wczesnośredniowieczna pod względem cech technologiczno-stylistycznych stanowi jednolity zbiór. Została ona wykonana techniką lepienia, następnie częściowo obtaczana na kole garncarskim. W materiale z grodziska wyróżniono naczynia nie zdobione, zdobione motywami wykonanymi grzebykiem lub narzędziem jednodzielnym oraz naczynia zdobione motywami plastycznymi (tzw. dalkowsko-obrzańska ceramika). Pozyskane formy, swoją technologią oraz stylistyką nawiązują do naczyń znanych z innych stanowisk wczesnośredniowiecznych w północno-zachodniej części Dolnego Śląska i południowo-zachodniej Wielkopolski, datowanych na IX-X w. (Obiszów, Gostyń, Przedmoście, Bruszczewo). Analiza dendrochonologiczna, analiza odsłoniętej stratygrafii i pozyskanego materiału archeologicznego, pozwoliła określić czas funkcjonowania warowni od poł. IX w. do przełomu IX/X w. Liczne znaleziska wskazują, że obiekt był stale zamieszkany i jedynie w okresie zagrożenia mógł pełnić funkcję refugium dla okolicznej ludności (Biermann, Kieseler, Nowakowski 2014; 2016).

Badania archeologiczne
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
-
M. Hellmich
badania powierzchniowe
-
1957
brak danych
badania powierzchniowe
-
1964
brak danych
badania powierzchniowe
-
1966
brak danych
badania sondażowe
-
2010 - 2010
Felix Biermann, Andreas Kieseler, Dominik Nowakowski
badania wykopaliskowe
-
Literatura
O. Schuster, Die alten Heidenschanzen Deutschlands, 1869.
H. Söhnel, Die Burgwälle Schlesiens nach dem gegenwärtigen Stande der Forschung, [w:] Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift, 1899 tom 6.
O. Mertins, Wegweiser durch die Urgeschichte Schlesiens und der Nachbargebiete, 1906.
H. Seger, Schlesiens Urgeschichte, 1913.
M. Hellmich, Schlesische Wehranlagen, [w:] Altschlesien, 1930 tom 3, s. s. 37-47, .
T. Kaletyn, Grodzisko wczesnośredniowieczne w Chobieni, pow. Wołów, [w:] Informator Konserwatora Zabytków Archeologicznych na województwo wrocławskie 1964, 1964, s. 72-73 .
, Mapa grodzisk w Polsce, 1964.
T. Kaletyn, Grodzisko wczesnośredniowieczne w Chobieni, pow, Wołów, [w:] Wiadomości Archeologiczne, 1965 tom 31 nr 2/3, s. 280.
J. Lodowski, M. Kaletynowie, Grodziska wczesnośredniowieczne województwa wrocławskiego, 1968.
M. Kaczkowski, Charakterystyka osadnictwa wczesnośredniowiecznego w rejonie Głogowa od połowy V do połowy XI wieku w świetle źródeł archeologicznych, [w:] Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, 1971 tom 2.
K. Demidziuk, Archiwalia do archeologii dawnego Kreis Glogau, Głogowskie Zeszyty Naukowe, 2000.
D. Nowakowski, A. Kieseler, F. Biermann, From Slavic stronghold to a medieval town - the example of Chobienia, [w:] Rytm przemian kulturowych w pradziejach i średniowieczu, 2012, s. 415-431.
D. Nowakowski, A. Kieseler, F. Biermann, Grodzisko plemienne w Chobieni gm. Rudna w świetle badań archeologicznych w 2010 r., [w:] Funkcje grodów w państwach wczesnośredniowiecznej Europy środkowowschodniej. Społeczeństwo, gospodarka, ideologia, 2014, s. 269-333.
D. Nowakowski, A. Kieseler, F. Biermann, Die slawischen Ringwälle von Köben (Chobienia) und Kleinitz (Klenica) im Kontext der Frühgeschichte des mittleren Oderraums, Burg, Herrschaft und Siedlung im mittelalterlichen Niederschlesien, Studien zur Archäologie Europas, Band 27, 2016.
Pozycja na mapie
Wyznacz trasę trasy z
Pokaż trasę
Zdjęcia stanowiska