Podstawowe informacje
Miejscowość
Stary Książ
Województwo
dolnośląskie
Powiat
świdnicki
Gmina
Jaworzyna Śląska
Obszar AZP
85-21
Nr stanowiska w miejscowości
2
Nr stanowiska na obszarze
4
Forma terenowa
krawędź wysoczyzny
Pokrycie terenu
las
Chronologia
4 ćw. IX-1 ćw. X w.
Cechy
Forma
Stan zachowania
Powierzchnia całości
nieregularna
dobry
2,8 ha
Znaleziska

1994 - 5 ułamków naczyń naczyń obtaczanych, niezdobionych, fragment topora - bradaticy wielkomorawskiej, półkosek, brązowa plakietka w kształcie krzyża (Jaworski 2005).

Opis

Grodzisko znajduje się na skalnym cyplu opadającym na wschód z grzbietu Skiby w stronę doliny Pełcznicy (400 m n.p.m.) Na lewym brzegu rzeki (Jaworski 2005).

Grodzisko Stary Książ znajduje się na Pogórzu Wałbrzyskim, we wschodniej części grzbietu górskiego położonego pomiędzy dwiema głęboko wciętymi przełomowymi dolinami rzecznymi - Pełcznicy i Szczawnika. Od grzbietu, kulminującego w położonej ok. 0,5 km na północ od grodziska Skibie (433 m n.p.m.), odchodzą w kierunku obu potoków krótkie skaliste cyplowate ramiona. Na jednym z nich usytuowany został Stary Książ. Grodzisko to sklasyfikować można jako pozostałość grodu w formie tzw. ostrogi. Mający formę silnie wydłużonego trójkąta cypel o stosunkowo wyrównanej powierzchni, od strony północnej i południowej podcięty był naturalnymi przepaścistymi stokami (Jaworski 2005). 

Na cyplu zostały założone prawdopodobnie trzy człony grodu wczesnośredniowiecznego. Obszar ten został dość silnie przeobrażony w późnym średniowieczu. Na miejscu grodu wzniesiono murowany zamek gotycki, który obecnie nie istnieje. Na Starym Książu  (budowa znajdują się tylko ruiny romantycznej  budowli, zbudowanej w latach 1794-1797. Nie ma pewności, czy najbardziej na wschód położona część cypla, na której znajdował się w późnym średniowieczu zamek górny, była kilka stuleci wcześniej ufortyfikowana (Jaworski 2005). 

Grodzisko w Starym Książu zostało otoczone podwójnym ciągiem wałów rozdzielających dwa człony tego założenia oraz oddzielających obszar grodziska od pozostającego na zewnątrz terenu. Między wałami oraz po ich zewnętrznej stronie znajdują się suche fosy. Powierzchnia całkowita grodu: 220 x 140 m (w tym człon A - 40 x 40 m; człon B - 80 x 100 m oraz człon C - 70 x 140 m; Jaworski 2005).

Na podstawie pozyskanych podczas badań sondażowych zabytków metalowych, obiekt jest łączony z wielkomorawskim kręgiem kulturowym i datowany na 2 poł. IX w. (Jaworski 2005).

Badania archeologiczne
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
1994
Krzysztof Jaworski
badania sondażowe
IA UWr
Literatura
K. Jaworski, Wczesno- i późnośredniowieczne założenie obronne w Starym Książu na Pogórzu Wałbrzyskim, [w:] Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 1994 tom 35, s. 511-527.
K. Jaworski, Grody w Sudetach (VIII-X w.), 2005.
Pozycja na mapie
Wyznacz trasę trasy z
Pokaż trasę
Zdjęcia stanowiska