Nr stanowiska w miejscowości
1
Nr stanowiska na obszarze
brak danych
Forma terenowa
dno doliny
Pokrycie terenu
drzewa i krzewy
Chronologia
IX-poł. X w. i poł. X-1 poł. XIII w.
12 292 fragmenty ceramiki, z których udało się wykleić 3 całe naczynia oraz kilka w większej części; prażnica oraz dwa przęśliki; 17 noży i 5 fragmentów noży żelaznych; 1 szydło; 2 dłuta; 2 wiertła; 3 sierpy; 2 groty włóczni; 11 grotów bełtów; 2 topory; prostokątna płytka z nitkami brązowymi stanowiąca prawdopodobnie element zbroi; 4 fragmenty ostróg oraz 3 fragmenty ramion ostróg; 2 fragmenty posrebrzanych strzemion; 3 egzemplarze kółek do wędzideł; 1 podkowa; 1 klucz hakowaty; 1 fragment klucza od kłódki; kłódka; okucia trudne do zidentyfikowania; skobel; ucha żelazne; 60 gwoździ; sprzączki do pasa; osełki; wyroby ze skóry (znalezione w fosie); kości zwierzęce (Chmielowska 1982).
Grodzisko zlokalizowane w dolinie rzeki Luciąża, otoczone wałem i fosą. Częściowo zniszczone w partii zachodniej. Obecnie w terenie widoczna jest forma stożka/kopca ziemnego.
Pierwszy gród został założony na planie owalu o średnicy ok. 18 m w IX w. Po X w. w obrębie Państwa Wczesnopiastowskiego obiekt dodatkowo otoczono fosą zewnętrzną o szer. ok 12 m oraz wałem zewnętrznym. Gród jest wzmiankowany w średniowiecznych źródłach pisanych tj. w tzw. Falsyfikacie Mogileńskim z 2 poł. XI w. oraz Bulli Gnieźnieńskiej z 1 poł. XII w. W XIV w. założenie obronne przekształcono w tzw. gródek stożkowaty. Do dziś w terenie widoczne są ślady zachowanego stożka/kopca ziemnego (Sikora 2007).
Nieinwazyjne badania archeologiczne na grodzisku prowadzone były przez Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w Łodzi, w ramach realizacji projektu "Grody wczesnośredniowieczne w Polsce Centralnej", finansowanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa (http://snap.uni.lodz.pl/grody/rozprza/).
J. Kamińska, Grody wczesnośredniowieczne ziem Polski środkowej na tle osadnictwa, Acta Archaeologica Universitas Lodziensis, 1953.
, Mapa grodzisk w Polsce, 1964.
J. Kamińska, Grody Polski środkowej w organizacji wczesnopaństwowej, [w:] Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna, 1971 tom 18, s. 41-75.
A. Chmielowska, Rozprza we wczesnym i późnym średniowieczu, [w:] Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna, 1982 tom 29, s. 159-206.
K. Urbanowicz, Materiały osteologiczne z grodu i osad podgrodowych w Rozprzy woj. piotrkowskie, [w:] Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna, 1982 tom 29, s. 207-212.
J. Goździk, Środowisko przyrodnicze osadnictwa średniowiecznego okolic Rozprzy, [w:] Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna, 1982 tom 29, s. 129-151.
K. Czyżewska, Środowisko roślinne osadnictwa średniowiecznego w okolicach Rozprzy, [w:] Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna, 1982 tom 29, s. 153-159.
J. Sikora, Polska Centralna we wczesnym średniowieczu w świetle badań archeologicznych i osadniczych, [w:] Slavia Antiqua, 2007 tom XLVIII, s. 125-159.
P. Wroniecki, J. Sikora, P. Kittel, The morphology of the Luciąża River valley floor in the vicinity of the Rozprza medieval ring-fort in light of geophysical survey, [w:] Bulletin of Geography. Physical Geography Series, 2015 tom 8, s. 95-106.