Podstawowe informacje
Miejscowość
Kałdus
Województwo
kujawsko-pomorskie
Powiat
chełmiński
Gmina
Kijewo Królewskie
Obszar AZP
33-41
Nr stanowiska w miejscowości
3
Nr stanowiska na obszarze
3
Forma terenowa
krawędź wysoczyzny
Pokrycie terenu
łąka i pojedyncze drzewa
Chronologia
VII/VIII-XIII wiek (gród XI-XIII wiek)
Cechy
Forma
Stan zachowania
Powierzchnia całości
nieregularna
względnie dobry
2,7
Znaleziska
-
Opis

Grodzisko dwuczłonowe w kształcie nieregularnego wieloboku o powierzchni około 27000 m2 (Góra św. Wawrzyńca).

Człon I (N) w kształcie regularnego trapezu obejmuje płaski majdan nieznacznie obniżający się w kierunku N. Jego wymiary mierzone po linii N-S i S-E wynoszą odpowiednio około 200x130 m. Powierzchnię członu I ogranicza od SW, W, N oraz E krawędź wysoczyzny, natomiast od strony SE - w miejscu największego przewężenia cypla, zbocze majdanu członu II (SE). Człon II ma kształt regularnie nerkowaty o wymiarach mierzonych u podstawy wału około 100x140 m. Łukowaty wał oddzielający powierzchnię grodziska od reszty wysoczyzny ma u podstawy szerokość 50 metrów. Największe wypiętrzenie wału w stosunku do poziomu osady podgrodowej występującej od strony SE grodziska wynosi około 15 m. Bezpośrednio przy wale od strony N znajduje się płaski majdan obejmujący powierzchnię około 1500 m2, wypiętrzony w stosunku do poziomu członu I około 3 m. Bezpośrednio na SW od wału, między jego zewnętrznym skłonem a krawędzi wysoczyzny znajduje się spłaszczenie o szerokości około 10 m stanowiące zapewne ślad po drodze dojazdowej do obiektu. Największe deniwelacje w obrębie stanowiska występują w jego części SE, między największym wypiętrzeniem wału a dnem w dolinie Wisły i wynoszą około 75 m.

W trakcie prospekcji terenowej w 1992 roku we wnętrzu grodziska znajdowało się pole uprawne od początku XXI wieku majdan wyjęty został decyzją konserwatorską spod uprawy, wał grodziska (Góra św. Wawrzyńca) porośnięta jest od N drzewami a od S roślinnością trawiastą (rezerwat roślinności kserotermicznej).

Badania archeologiczne
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
1958 - 1958
H. Wiklak
badania sondażowe
-
1967 - 1973
Andrzej Kola
szerokopłaszczyznowe
-
1996 - 2015
W.Chudziak, D. Poliński, R. Kaźmierczak
systematyczne, szerokopłaszczynowe
-
Literatura
A. Kola, Wczesnośredniowieczne Chełmno w świetle źródeł archeologicznych. problem pierwotnej lokalizacji, 1975.
J. Chudziakowa, Wczesnośredniowieczne grodziska ziemi chełmińskiej. Katalog źródeł,, 1994.
W. Chudziak, O chronologii wczesnośredniowiecznego grodu in culmine (uwagi na podstawie wyników analizy ceramiki naczyniowej), [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici, 1995 tom 23 nr zeszyt 286, s. 19-36.
W. Chudziak, Die Kirche im Burgwall von Kałdus bei Kulm (Chełmno), [w:] Europas Mitte um 1000. Beitrage zur Geschichte, Kunst und Archaologie, 2000, s. 511-518.
W. Chudziak, Wczesnośredniowieczna przestrzeń sakralna in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim, Mons Sancti Laurentii, 2003.
R. Kaźmierczak, W. Chudziak, P. Błędowski, Wczesnośredniowieczne grodzisko w Kałdusie (gmina Chełmno, województwo kujawsko-pomorskie), stanowisko 3 (badania w latach 2005-2007), [w:] Acta Archaeologica Pomoranica, 2009 tom III nr XVI Sesja Pomorzoznawcza Szczecin 22-24.11.2007 r. Cześć I. Od e, s. 269-280.
M. Weinkauf, W. Chudziak, Wczesnośredniowieczna osada podgrodowa w Kałdusie (województwo kujawsko-pomorskie), stanowisko 2 (badania w latach 2005-2007), [w:] Acta Archaeologica Pomoranica, 2009 tom III nr XVI Sesja Pomorzoznawcza Szczecin 22-24.11.2007 r. Cześć I. Od e, s. 281-292.
Pozycja na mapie
Wyznacz trasę trasy z
Pokaż trasę
Zdjęcia stanowiska