Podstawowe informacje
Miejscowość
Gwieździn
Województwo
pomorskie
Powiat
człuchowski
Gmina
Rzeczenica
Obszar AZP
24-30
Nr stanowiska w miejscowości
1
Nr stanowiska na obszarze
82
Forma terenowa
półwysep
Pokrycie terenu
łąka
Chronologia
Faza I - IX- 2 poł. X w. Faza II - kon. X - poł. XII w.
Cechy
Forma
Stan zachowania
Powierzchnia całości
dwuczłonowe
silnie zniwelowane
9,6
Znaleziska
-
Opis

Grodzisko nizinne, dwuczłonowe. Jeden człon usytuowany w północnej części półwyspu, drugi w południowej. Powierzchnia całkowita obiektu wynosi 9600 m2. Człon północny zajmuje 5100 m2 (obwałowania 3600 m2, majdan 1500 m2). Człon południowy zajmuje 4500 m2 (obwałowania 1000 m2, majdan 3500 m2).

I faza człon północny: Wał zbudowany był w konstrukcji drewniano-ziemnej. Jądro tworzyła dość regularna przekładka, składająca się z siedmiu stosów biegnących równolegle wzdłuż wału. Konstrukcje drewniane przewarstwione były gliną, piaskiem i drobnymi kamieniami polnymi. Wał u podstawy osiągał szerokość ok. 15-16 m. Od strony zewnętrznej, na jego krawędzi z fosą (wkopaną w calcowe podłoże na głębokość ok. 3 m) wał licowany był zwartym brukiem kamiennym wznoszącym się tarasowato ku górze. Pierwotnie fosę przekopano tylko z południa i zachodu. Od strony wschodniej pomiędzy grodem a wzniesieniem istniała, dość szeroka, naturalna, nawodniona niecka terenowa. Natomiast od strony północnej wał dochodził do strony jeziora. Obecnie linia brzegowa przesunięta jest na zewnątrz o ok. 10 m. Zabudowa zewnętrzna składała się z domostw ziemiankowych, półziemiankowych i naziemnych. W niektórych zarejestrowano pozostałości palenisk i piwniczek. Pomiędzy budynkami odkryto liczne paleniska, jamy gospodarcze i odpadkowe.

I faza: Człon południowy: Brak śladów stałych elementów kulturowych, stwierdzono kilka jam i nieliczny materiał ceramiczny.

II faza: Człon północny: z pewnością dokonano kilku napraw w konstrukcji wału. Zasypano południowy odcinek fosy. Zabudowa wewnętrzna składała się wyłącznie z domostw naziemnych.

II faza: Człon południowy: Po zasypaniu południowego odcinka fosy, posadowiono wał o konstrukcji drewniano-ziemnej. Jądro tworzył nasyp glinian-ziemny z nikłymi śladami drewna, będącymi pozostałością nieregularnej, luźnej przekładki. Z zewnątrz stwierdzono licowanie kamienne w postaci zwartego bruku. Wał przy styku obwałowania północnego osiągał szerokość 10 m zwęrzając się w części południowej do 3-4 m. W tej też części obwałowanie pierwotnie dochodziło do linii brzegowej jeziora. 

Obecnie obiekt silnie zniwelowany, wysokość wału wynosi 0,6-0,8 m. W starszej literaturze uznawany za osadę.

-
Badania archeologiczne
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
1965
-
badania powierzchniowe i sondażowe
-
1969 - 1971
-
badania wykopaliskowe
-
Literatura
K. Siuchniński, J. Olczak, Źródła archeologiczne do studiów nad wczesnośredniowiecznym osadnictwem grodowym na terenie województwa koszalińskiego, Prace Wydziału Filozoficzno-Historycznego, Seria Archeologia nr 1, 1966.
G. Wilke, Osadnictwo północnej części pojezierza krajeńskiego od VII do X w. Ze studiów nad strukturą i rozwojem zasiedlenia. Katalog źródeł., 1978, s. 28-32.
Pozycja na mapie
Wyznacz trasę trasy z
Pokaż trasę
Zdjęcia stanowiska