Podstawowe informacje
Miejscowość
Siemowo
Województwo
wielkopolskie
Powiat
Gostyń
Gmina
Gostyń
Obszar AZP
-
Nr stanowiska w miejscowości
1
Nr stanowiska na obszarze
-
Forma terenowa
dno doliny
Pokrycie terenu
pole
Chronologia
faza I — B, faza II — koniec B/C, faza III — C-pocz. D, ponadto uly wykorzystywania obiektu w pełnym średn. i czasach nowoż
Cechy
Brak
Znaleziska

Kilkadziesiąt fragmentów naczyń grubej roboty, w tym brzegi naczyń obtaczanych przykrawędnie i górą bądź tylko wygładzanych, większość niezdobionych; kilka fragmentów naczyń obtaczanych całkowicie, podkładka kamienna, kości spalone. Z badań wykopaliskowych: z nawarstwień I fazy — z domostwa przy wale w pn.-zach. części grodziska (wykop II) ok. 50 fragmentów naczyń grubej roboty,
z których zrekonstruowano częściowo 2 niewielkie smukłe naczynia o profilu esowatym (ryc. 41). Były to wyłącznie okazy obtaczane przykrawędnie, niezdobione. Ponadto znaleziono w wypełnisku chaty nieliczne kości zwierzęce i osełkę kam. z przewierconym otworkiem. Z nawarstwień I fazy w wykopie I uzyskano zaledwie kilkanaście fragmentów naczyń grubej roboty. Zwraca uwagę ułamek naczynia obtaczanego górą silnie formująco o profilowanej krawędzi. Dwa dalsze ułamki analogicznie wykonanych naczyń znaleziono w nawarstwieniach II fazy i w warstwach wałowych. Były to ułamki naczyń wazowatych o standardzie wykonania odbiegającym od pozostałych naczyń tej fazy. Z  nawarstwień II fazy oraz częściowo z warstw destrukcji wału pochodzi żel. grot strzały z zadziorami i skręconą ozdobnie tuleją oraz ponad 100 fragmentów naczyń, z których zrekonstruowano kilka całych form naczyń (ryc. 42). Były to wyłącznie naczynia grubej roboty, obtaczane górą i przykrawędnie o profilu esowatym, rzadko dwustożkowatym, przeważnie niezdobione. Z ornamentów stwierdzono jedynie wałki plastyczne i wyjątkowo ornament ryty. W nawarstwieniach wałowych II i III fazy w wykopie II znaleziono rogową okładzinę, fragment przęślika glinianego oraz część bieguna żaren rotacyjnych. Ponadto ok. 250 fragmentów naczyń grubej roboty o podobnym charakterze do opisanych wyżej, kilka ułamków naczyń obtaczanych silnie i toczonych. Z warstw destrukcji: miecz żel. typu X wg J. Petersena o dług. 94 cm, dług. głowni 80 cm, o prostym jelcu dług. 12 cm, i półkolistej głowicy, na głowni widoczne zbroczę (tabl. II/4); fragmenty dwu przęślików glin., przedmiot żel. oraz ok. 150 fragmentów naczyń przeważnie grubej roboty, kilka
ułamków obtaczanych całkowicie, również kilka fragmentów naczyń z okresu wpływów rzymskich, ponadto obtaczanych silnie i toczonych. W warstwie rozsypiskowej w wyk. II natrafiono na skupisko skorup, z których wykpiono dolną część naczynia obtaczanego całkowicie zdobionego bruzdami. Ponadto w warstwie ziemi ornej znaleziono liczne drobne ułamki naczyńgrubej roboty oraz obtaczanych silnie i toczonych, a także fragment ostrogi żel. z zachowanymi częściowo widełkami dla kółka gwiaździstego (typ III wg    Z. Hilczerówny). Ponadto w różnych nawarstwieniach stwierdzono kości zwierzęce (por. tabela IX), a w polepie odciski roślin (tabela X). 

Badane fragmenty polepy pochodziły z różnych nawarstwień grodziska, głównie z I i II fazy." 

(SiM. t. 6, s. 81-83) 

Opis

Gród założono na piaszczystej kępie na dnie doliny Obry, nieznacznie wznoszącej się ponad okoliczne łąki. Przekop przez wał ujawnił 3 fazy budowy i odbudowy. W fazie najszerszej szer. wału wynosiła 4-5 m, zbudowano go na warstwie humusu pierwotnego o miąższości ok. 10 m. Jądro wału stanowił nasyp ziemny, umocniony jakimiś konstrukcjami drewnianymi jedynie od wewnątrz, gdzie zaobserwowano resztki pomostu (?) drewniano-ziemnego, a także na szczycie i od zewnątrz (spalone konstrukcje nieokreślonego charakteru). Zach. wys. wału I fazy wynosi 1,9 m. Po spaleniu wału I fazy w odbudowie wykorzystano jego nasyp i od zewnątrz dostawiono partię drewniano-ziemną w konstrukcji rusztowej o szer. ok. 2-3 m. Zastosowano również płaszcz kamienny. II faza wału również została spalona. Po pewnym okresie przerwy (o czym świadczy w-wa rozsypiskowa) przystąpiono do odbudowy, poszerzając wał od zewnątrz o   dalsze 2-3 m, być może w formie niższej ławy drewniano-ziemnej. Również ostatni wał uległ spaleniu (ryc. 39). Nawarstwienie kulturowe uchwycono jedynie w pobliżu wału, szer. warstwy nie przekraczała 6 m, miąższość 0,1-0,4 m. Treść geologiczną stanowiła ciemna zhumusowana ziemia przesycona spalenizną. W-wa zalegała bezpośrednio na calcu, przy czym nie w sposób ciągły, lecz w postaci plam, co pozwala sądzić, iż są to resztki naziemnych budynków. W ćw. O uchwycono fragment takiego budynku w postaci resztek podłogi drewnianej i dość dużego paleniska (ryc. 40), wymiary 4-5 x > 5 m.
W-wa kulturowa wraz z resztkami budynku jest przykryta w-wą rozsypiskową II fazy wału, co pozwala je połączyć z I fazą użytkowania obiektu.
Wnętrze grodu nie zawierało żadnych śladów zabudowy z wyjątkiem resztek belek stanowiących być może pozostałości wymoszczenia majdanu. W wykopach usytuowanych w pobliżu zaklęśnięcia wału nie natrafiono na właściwe konstrukcje bramy, częściowy profil przez wał nawiązuje do ustaleń w partii pn.-zach. Natrafiono tam jedynie na bruk kamienny stanowiący być może część drogi oraz fragment w-wy kulturowej o dużej zawartości spalenizny — zapewne pozostałość zabudowy naziemnej. Zarówno bruk, jak i w-wa kulturowa przykryte zostały w-wą rozsypiskową wału, a bruk dodatkowo w-wą spalenizny , którą można powiązać z II fazą wału obronnego. Zatem opisane elementy można wiązać z I najdalej z II fazą użytkowania obiektu. W konkluzji można stwierdzić, iż gród siemowski jedynie w I fazie swego istnienia był zabudowany i zamieszkiwany, w dwu następnych mimo odbudowy wału po dwukrotnym zniszczeniu nie był zamieszkiwany, lecz zapewne wykorzystywany w inny sposób (gród schronieniowy, miejsce zgromadzeń, obrzędów itp.).

(SiM. t. 6, s. 79-81) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


-
Badania archeologiczne
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
1932
-
badania powierzchniowe
Muzeum Archeologiczne w Poznaniu
1943
-
badania powierzchniowe
Muzeum Archeologiczne w Poznaniu
1959 - 1960
-
wykopaliska planowe
Instytut Prahistorii UAM w Poznaniu
1960
-
plan warstwicowy
-
Archiwalia
Rodzaj dokumentu
Nazwa instytucji
Sygnatura
zbiory
Muzeum Archeologiczne w Poznaniu
nr in w. 1932:43, nr kat. 1932:304-306; nr inw. 1943:59, nr kat. 1943:368-368a
Literatura
W. Schwartz, Materialien zur prähistorischen Kartographie der Prov. Posen (Zusammenstellung der Funde und Fundorte), Beilage zum Programm des Königl. Fr. Wilh. Gymnasiums in Posen, Ostern 1875 , 1875, s. 16.
R. Behla, Die vorgeschichtlichen Rundwälle im östlichen Deutschland, 1888, s. 154.
P. Schumacher, Die Ringwälle in der früheren preussischen Provinz Posen, [w:] Mannus-Bibliothek 36, 1924, s. 37.
J. Dylik, Analiza geograficznego położenia grodzisk i uwagi o osadnictwie wczesnohistorycznym Wielkopolski, 1936, s. 84.
W. Kowalenko, Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej (od VII do XII wieku), 1938, s. 297.
, Mapa grodzisk w Polsce, 1964, s. 42; 60; IV D-28 .
A. Łosińska, Z. Kurnatowska, Weryfikacja grodzisk wielkopolskich na półmetku, [w:] Fontes Archaeologici Posnanienses, 1983 tom 32, s. 49.
Z. Hilczer- Kurnatowska, W. Hensel, Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, 1987 tom VI, s. 77-84.
. Jarosław Jasiewicz, . Michał Kara, T. Michalski Mirosław Makohonienko, Poznań na tle wczesnośredniowiecznego osadnictwa grodowego obszaru Wielkopolski w kontekście uwarunkowań środowiskowych-studium geoinformacyjne, [w:] Przemiany osadnictwa i środowiska przyrodniczego Poznania i okolic od schyłku starożytności do lokacji miasta, 2016, s. 213-245.
Pozycja na mapie
Wyznacz trasę trasy z
Pokaż trasę
Zdjęcia stanowiska