Podstawowe informacje
Miejscowość
Kulczyn Kolonia
Województwo
lubelskie
Powiat
włodawski
Gmina
Hańsk
Obszar AZP
74-88
Nr stanowiska w miejscowości
8
Nr stanowiska na obszarze
21
Forma terenowa
wyniesienie
Pokrycie terenu
łąka
Chronologia
X-XI
Cechy
Forma
Stan zachowania
Powierzchnia całości
okrąg
zniszczona część wałów
0,07ha
Znaleziska

Na grodzisku brak zabytków. Z osady związanej chronologicznie i funkcjonalnie z grodziskiem pozyskano kilka tysięcy fragmentów ceramiki naczyniowej (około 5 tys.) oraz półprodukty kościane i rogowe, paciorki segmentowe, kiścień rogowy, wyroby z brązu i żelaza.

Opis

Kompleks osadniczy złożony z grodziska i osady położonych na Krowim Bagnie, obecnie zmeliorowanym.

Grodzisko jest usytuowane na wyniesieniu w południowo-wschodniej części torfowiska Krowie Bagno, które zostało zrównane i zmeliorowane w latach 70. Obecnie znajdują się tutaj łąki. Powierzchnia niemalże płaska o rzędnych terenu od 166,2 do 166,9 m n.p.m. Podłoże tworzą skały górnokredowe pokryte utworami piaszczysto-gliniastym.
1986 r. wykonano badania powierzchniowe AZP obszaru 74-88. Zarejestrowano osadę wczesnośredniowieczną, stan. 8/21. Grodzisko uznano za XX-wieczną działobitnię. W 2004 r. zweryfikowano ustalenia i w 2005 rozpoczęto badania wykopaliskowe na grodzisku i osadzie. Założono 2 wykopy o powierzchni 3 arów. Wykop 1 (do 1,5 m x 36 m) został usytuowany wzdłuż zniszczonej południowej linii wału. Wykop 2 (2 x 120 m) był przekopem przez majdan, wał i zachodnią część osady. Został podzielony na 10-metrowe odcinki A-L. W 2006 r. badano osadę o pow. 5,4 ara.
Zespół tworzy grodzisko z pierścieniowatym, pojedynczym wałem zamykającym obszar o powierzchni około 0,03 ha (majdan o średnicy 20 metrów) oraz osada o około 6-7 ha powierzchni. Wał o szerokości około 8 m miał strukturę gliniano-drewniano-ziemną. Wydzielono dwie fazy jego budowy. W fazie 1 konstrukcję wału stanowiła nieokreślonego typu konstrukcja (skrzynia?) składająca się z drewnianych słupów (ob. 28, 32, 37) i poziomych belek (?) wypełniona glinianymi, spieczonymi, walcowatymi klocami gliny o grubości 0,2 m i długości 1,6 m. W fazie 2 po spaleniu wzmocniono zewnętrzną część wału nasypem ziemnym. Na majdanie odkryto negatywy dołków posłupowych (ob. 29-31), które sugerują istnienie konstrukcji (przywałowej? dookolnej?). Nie stwierdzono warstwy użytkowej. Wał otaczała fosa-rów (ob. 20). W nasypie wału wystąpiły jednie nieliczne zabytki w postaci ceramiki naczyniowej. Chronologia założenia: faza 1 – X w., faza 2 – X/XI wiek (?) (wyniki datowań bezwzględnych znajdują się w posiadaniu autora badań).
Osada. W trakcie badań w 2005 roku udokumentowano na osadzie 37 obiektów: 2 półziemianki, 9 jam gospodarczych, 17 dołków posłupowych, 2 paleniska, fosę i 6 nieokreślonych. Pozyskano dużą liczbę zabytków: ceramika naczyniowa, wyroby i półprodukty kościane i rogowe, paciorki segmentowe, kiścień rogowy, wyroby z brązu i żelaza oraz wyroby z kamienia, a także duże ilości ości rybich i szczątków zwierzęcych.

 

 

Badania archeologiczne
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
2005
W. Mazurek
badania wykopaliskowe
Poleski Park Narodowy
2006
W. Mazurek
badania wykopaliskowe
Poleski Park Narodowy
Literatura
T. Dzieńkowski Marcin Wołoszyn, Grody plemienne (VIII-X w.) i z okresu przełomu X/XI wieku ze wschodniej Lubelszczyzny, [w:] Grody z okresu plemiennego na Lubelszczyźnie, s. 175-236.
W. Mazurek, Słowiańskie początki, [w:] Badania archeologiczne na Polesiu Lubelskim, Skarby z Przeszłości, 2006, s. 105-118.
. Wiesław Koman, E. Banasiewicz-Szykuła Iwona Gołub, . Bogdan Wetoszka, . Agnieszka Stachyra, Sprawozdanie z działalności w zakresie ochrony zabytków archeologicznych na terenie woj. lubelskiego w 2006 roku, [w:] Wiadomości Konserwatorskie, 2007 tom 9, s. 7-50.
T. Dzieńkowski, Stan, potrzeby i perspektywy badań archeologicznych nad wczesnym średniowieczem zachodniej części ziemi chełmskiej, [w:] Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 2014 tom 35, s. 151-170.
Pozycja na mapie
Wyznacz trasę trasy z
Pokaż trasę
Zdjęcia stanowiska