Podstawowe informacje
Miejscowość
Horodysko
Województwo
lubelskie
Powiat
chełmski
Gmina
Leśniowice
Obszar AZP
83-90
Nr stanowiska w miejscowości
1
Nr stanowiska na obszarze
26
Forma terenowa
wzgórze
Pokrycie terenu
las
Chronologia
XII-XIV w.
Cechy
Forma
Stan zachowania
Powierzchnia całości
elipsa
dobry
1
Znaleziska
-
Opis
-

Grodzisko usytuowane jest na stoku lessowej wysoczyzny wznoszącej się około 25 m powyżej dna doliny rzeki Horodyski. Wzniesienie od strony wschodniej ma płaską, zrównaną powierzchnię, obecnie porośniętą lasem i zajętą polami ornymi. Dolina Horodyski ma w tym rejonie charakter przełomowy. Jej część północna jest szeroka i asymetryczna, południowa wyraźnie węższa. U podnóża wysoczyzny znajdują się źródliska.
Badania wykopaliskowe były prowadzone w latach 1967, 1968 i 1971 przez archeologów z Muzeum Lubelskiego – A. Kloss, W. Misiewicz i Z. Ślusarskiego, obejmując 897,5 m2 powierzchni. W 1967 roku przebadano 34 działki o łącznej powierzchni 432,5 m2 (działki 2,5 x 5 m i 2,5 x 8 m). Usytuowano je na majdanie w formie krzyża na linii N-S i E-W. Wykonano również jeden przekop przez wał wewnętrzny w części wschodniej grodziska. W 1968 roku rozpoznano 13 działek (5 x 5 m) o powierzchni 325 m2. Były one zlokalizowane na majdanie w jego północno-wschodniej części. W 1971 roku założono kolejnych 6 wykopów o powierzchni 140 m2. Kontynuowano badanie wału i fosy wewnętrznej. Wykonano przekrój przez wał zewnętrzny i fosę. Jeden wykop założono na terenie międzywala. Badania powierzchniowe AZP wykonał S. Gołub w 1984 roku.
Grodzisko w planie nieregularne, zbliżone kształtem do elipsy o wymiarach 100 x 85 m, otoczone wałem dookolnym i fosą. Od strony wschodniej wzmocnione podkowiastym wałem i fosą. Powierzchnia w obrębie majdanu wynosi około 0,85 ha. Wał wewnętrzny o szerokości 10-15 m i wysokości 1-3 m o konstrukcji drewniano-gliniano-ziemnej. Według J. Cichomskiego jądro wału stanowiła konstrukcja skrzyniowa wypełniona gliną. Fosa o głębokości 2-3 m od strony wschodniej i szerokości około 5 m. Wał odcinkowy zewnętrzny o szerokości 8-10 m i wysokości 2-4 m. Nasyp ziemny umocniony konstrukcją palisadową na szczycie wału. Fosa szerokości około 5 m i głębokości 2-3 m. Na majdanie grodziska odkryto 2 jamy, z których jedną wydatowano ceramiką na XII-XIII wiek. Poza tym nie stwierdzono śladów zabudowy. W części północnej obiektu zlokalizowano cmentarzysko szkieletowe. Zbadano 30 pochówków bez wyposażenia. Z majdanu i nasypu wałów pozyskano ceramikę i militaria (ostroga z kółkiem gwiaździstym, grot oszczepu) o chronologii XIII-XIV wiek.
Grodzisko datowane jest na XII-XIV wiek. Od strony wschodniej oraz w dolinie rzeki zlokalizowano duże osady wczesnośredniowieczne.

 

Badania archeologiczne
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
1967
Z. Ślusarski
badania wykopaliskowe
Muzeum Lubelskie w Lublinie
1968
Z. Ślusarski
badania wykopaliskowe
Muzeum Lubelskie w Lublinie
1971
Z. Ślusarski
badania wykopaliskowe
Muzeum Lubelskie w Lublinie
Literatura
Z. Ślusarki, Horodysko, [w:] Informator Archeologiczny. Badania 1968, 1969, s. 242-243.
A. Kloss, Horodysko, [w:] Informator Archeologiczny. Badania 1971, 1972, s. 175-176.
J. Poleski, Wczesnośredniowieczne grody w dorzeczu Dunajca, 2004.
J. Poleski, Małopolska w VI-X wieku. Studium archeologiczne, Opera Archaeologiae Iagellonicae, III, 2013.
T. Dzieńkowski (red.), Horodysko. Od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. Badania 2004-2005, 2016.
Pozycja na mapie
Wyznacz trasę trasy z
Pokaż trasę
Zdjęcia stanowiska