Podstawowe informacje
Miejscowość
Czerchów
Województwo
łódzkie
Powiat
zgierski
Gmina
Ozorków
Obszar AZP
62-50
Nr stanowiska w miejscowości
1
Nr stanowiska na obszarze
brak danych
Forma terenowa
równina
Pokrycie terenu
pole
Chronologia
IX-1 poł. XI w. - VIII-X w. (Michalski i inni, s. 219)
Cechy
Brak
Znaleziska

1938 - 2 czekany, 12 grotów strzał o liściu deltoidalnym z trzpieniem, 14 grotów z zadziorami i tulejką, 2 groty włóczni, jedna ostroga żelazna, krzesiwo, 10 noży, 1 sierp, 7 osełek, 3 przęśliki, łańcuch z zatyczką, sprzączka bez kolca, klucz, 27 srebrnych kółek łączonych, paciorki, 11.109 fragmentów naczyń ceramicznych (Kamińska, 1953).
1975-1985 - 22.789 fragmentów naczyń ceramicznych, 310 przedmiotów bądź ich fragmentów z żelaza, w tym 3 całe topory, 2 całe czekany, 3 groty włóczni, 68 grotów strzał, dwie ostrogi, wędzidło, okucie krzyżowe (zaginione), 20 noży, 7 gwoździ, 4 krzesiwa, łańcuch z zatyczką, żelazna miseczka, sierp, dwie sprzączki żelazne, haczyk, dłuta, szydła żelazne, kółko o średnicy 7 cm. Oprócz tego 6 przęślików, 10 osełek z różnych surowców skalnych, fragment naczynia szklanego, fragment okładziny noża, klucz z brązu, sprzączka z brązu. Wyroby srebrne reprezentuje łańcuch składający się z 27 cienkich niedomkniętych kółek oraz 3 srebrne paciorki (zaginione), paciorki szklane oraz kości zwierzęce (Motylewska 2012). 

Opis

Grodzisko zlokalizowane ok. 5 km na wschód od Ozorkowa, na prawym brzegu Bzury. Od strony południowej, zachodniej i północnej obiekt otaczają podmokłe łąki. Obiekt całkowicie rozorany (Kamińska 1953).

Obiekt odkryty przez Jana Fitzke w trakcie prospekcji terenowej, która odbyła się 6.04.1934 r. Jeszcze przed wojną w terenie widoczny był zarys wału i fosy (Fitzke, 1936). Pierwsze badania wykopaliskowe na stanowisku podjęto w 1938 r. Opracowanie wyników badań archeologicznych wraz z analizą zabytków ruchomych zostało wykonane dopiero po wojnie w latach 1949-1952 (Kamińska, 1953).
Pierwotnie grodzisko zlokalizowano na planie prostokąta o zaokrąglonych brzegach, otoczone podwójną linią palisad. W XI w. dodano półkolisty wał. Gród został dwukrotnie spalony (Świątkiewicz, 2008)
Od 1975 r. na grodzisku prowadzono wielosezonowe badania wykopaliskowe. Rozpoznano konstrukcję wałów, na podstawie których określono czas wzniesienia grodu na VIII w. Obiekt został ostatecznie zniszczony w XI w. Wał w konstrukcji rusztowej i przekładkowej, od strony zewnętrznej został zabezpieczony wbitymi pionowo w ziemię palami. Od strony wewnętrznej obudowany drewnem. W zachodniej części wału, udało się zlokalizować bramę. Na majdanie grodu, przy wale odsłonięto ślady drewnianej zabudowy (Motylewska 2012).

Badania archeologiczne
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
1934
Jan Fitzke
badania powierzchniowe
-
1938
Michał Drewka, Krystyna Musianowiczówna
badania wykopaliskowe
Miejskie Muzeum Prehistoryczne w Łodzi
1975 - 1985
Aldona Chmielowska
badania wykopaliskowe
-
Literatura
J. Fitzke, Prace archeologiczne na terenie woj. Łódzkiego, [w:] Z otchłani wieków, 1936 nr 8-9, s. 107-112.
J. Kamińska, Gród w Czerchowie w świetle wykopalisk, [w:] Przegląd Archeologiczny, 1953 tom IX, s. 402-420.
J. Kamińska, Grody wczesnośredniowieczne ziem Polski środkowej na tle osadnictwa, Acta Archaeologica Universitas Lodziensis, 1953.
, Mapa grodzisk w Polsce, 1964.
J. Sikora, Polska Centralna we wczesnym średniowieczu w świetle badań archeologicznych i osadniczych, [w:] Slavia Antiqua, 2007 tom XLVIII, s. 125-159.
P. Świątkiewicz, Ziemie powiatu zgierskiego w średniowieczu w świetle źródeł archeologicznych, [w:] Prace i Materiały Muzeum Miasta Zgierza, 2008 tom VI, s. 125-148.
J. Sikora, Najstarszy horyzont wczesnośredniowiecznych obiektów grodowych w Polsce Centralnej. Próba identyfikacji i interpretacji zjawiska, [w:] Terra Barbarica. Studia ofiarowane Magdalenie Mączyńskiej w 65. rocznicę urodzin, Monumenta Archaeologica Barbarica, 2010, s. 767-784.
M. Krąpiec, Wynik analizy dendrochronologicznej prób zwęglonego drewna z Czerchowa, [w:] Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi Seria Archeologiczna, 2010-2012 (2012) tom 45, s. 391-392.
T. Krzemiński, Geograficzne tło osadnictwa w Czerchowie, [w:] Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi Seria Archeologiczna, 2010-2012 (2012) tom 45, s. 353-389.
I. Motylewska, Grodzisko w Czerchowie w świetle badań archeologicznych, [w:] Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi Seria Archeologiczna, 2010-2012 (2012) tom 45, s. 289-352.
. Jarosław Jasiewicz, . Michał Kara, T. Michalski Mirosław Makohonienko, Poznań na tle wczesnośredniowiecznego osadnictwa grodowego obszaru Wielkopolski w kontekście uwarunkowań środowiskowych-studium geoinformacyjne, [w:] Przemiany osadnictwa i środowiska przyrodniczego Poznania i okolic od schyłku starożytności do lokacji miasta, 2016, s. 213-245.
Pozycja na mapie
Wyznacz trasę trasy z
Pokaż trasę
Zdjęcia stanowiska