Województwo
kujawsko-pomorskie
Powiat
golubsko-dobrzyński
Nr stanowiska w miejscowości
1
Nr stanowiska na obszarze
17
Chronologia
Faza I (grodowa) - 2 poł. X - przełom X/XI w.
Faza II - 4 ćw. XI - przełom XI/XII w.
Faza III - 1 poł. XII w.
Faza IV - 2 poł. XII w. i ewentualnie pocz. XIII w.
Faza V - 2 poł. XIII w. i XIV w.
Forma
Stan zachowania
Powierzchnia całości
jednoczłonowe, pierścieniowate
bardzo dobry
0,44
Grodzisko jednoczłonowe, tzw. pierścieniowate. Ma kształt zbliżony do elipsoidalnego z dookolnym wałem, najbardziej wypiętrzonym w części E (ryc. 112, fot. 7). Po stronie E zasadniczej części obiektu znajduje się dodatkowy łukowaty wał wyniesiony w stosunku do obniżenia między nim a wałem głównym na wysokość około 2 m. Wspomniane obniżenie jest śladem po drodze wjazdowej do grodu, bronionej od strony wysoczyzny przez łukowaty wał. W części SW, ze względu na charakterystyczną konfigurację terenu - przede wszystkim obniżenie w koronie wału, można dopatrywać się istnienia bramy wjazdowej do grodu. Obiekt posiada nieckowaty majdan o kształcie zbliżonym do owalnego i wymiarach około 43 x 30 m (około 900 m2). Wysokość wałów w stosunku do poziomu lustra wody w jeziorze wynosi 18-24 m. a w stosunku do powierzchni majdanu - 3,5-8 m. Podstawa grodziska zajmuje obszar około 4400 m2 (102 x 65 m), nie wliczając w to dodatkowego wału w części E obiektu, natomiast z dodatkowym wałem - około 5400 m2 (125 x 65 m). Powierzchnia zajęta przez pierścień głównego obwałowania (wraz z jego rozsypiskiem) wynosi 3500 m2 (ryc. 113). Teren stanowiska nie jest zalesiony. Stan zachowania obiektu bardzo dobry.
W literaturze przedmiotu i archiwaliach obiekt występuje jako ,,Ostrowite", ,,Ostrowite I", ,,Ostrowite II", ,,Gajewo", ,,Napole".
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
1926
J. Kostrzewski
badania powierzchniowe
-
1928
W. Łęga
badania powierzchniowe
-
1947 - 1948
R. Jakimowicz, B. Zielonka
badania powierzchniowe
-
1968
K. Nowiński
badania powierzchniowe
-
1976
A. Kola
badania sondażowe
-
1976
A. Kola, G. Wilke
Plan sytuacyjno-wysokościowy
-
1980
E. Kujawski
Plan sytuacyjno-wysokościowy
-
1989
W. Chudziak
badania sondażowe
-
1991 - 1992
J. Bojarski, W. Chudziak, M. Grupa, P. Gurtowski, D. Poliński
badania sondażowe
-
W. Chudziak, Z badań nad wczesnośredniowiecznymi zespołami osadniczymi w Napolu, gm. Kowalewo i Gronowie, gm. Lubicz w woj. toruńskim, [w:] Badania archeologiczne ośrodka toruńskiego w latach 1989-1992, s. 119-122.
G. Ossowski, O pomnikach przedhistorycznych Prus Królewskich, [w:] Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 1878 tom 1, s. 21.
c. Sitzung, Sitzung des antropologishen Vereins zu Danzing vom 12. April 1878, [w:] Correspondenz-Blatt der deutschen Gesellschaft für Antropologie, Etnologie und Urgeschichte, 1878 tom 8, s. 70.
G. Ossowski, Sprawozdanie z badań archeologicznych w Prusach Królewskich z polecenia Komisyi Antropologicznej Akademii Umiejętności w Krakowie dokonanych w r. 1878, [w:] Zbiór wiadomości do antropologii krajowej, 1879 tom 3, s. 78.
G. Ossowski, Mapa archeologiczna Prus Zachodnich, 1881, s. 6.
A. Lissauer, Die prähistorischen Denkmäler der Provinz Westpreussen und der angrenzenden Gebiete, 1887, s. 185.
R. Behla, Die vorgeschichtlichen Rundwälle im östlichen Deutschland, 1888, s. 194.
A. Berich, Amtlicher Bericht über die Verwaltung der naturgeschichtlichen vorgeschichtlichen u. volkskundlichen Sammlungen des westpreussischen Provinzial-Museums für das Jahr 1896, [w:] Amtlicher Bericht über die Verwaltung der naturgeschichtlichen vorgeschichtlichen u. volkskundlichen Sammlungen des Westpreussichen Provinzial-Museums, 1897 tom 17, s. 48.
W. Łęga, Odpowiedź na kwestionariusz o grodziskach, [w:] Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 1925 tom 6 nr 12, s. 192.
W. Łęga, Warownie wczesnohistoryczne na obszarze Pomorza, [w:] Mestwin. Dodatek naukowo-literacki Słowa Pomorskiego, 1928 tom IV nr 11, s. 81.
W. Łęga, Kultura Pomorza we wczesnem średniowieczu na podstawie wykopalisk, 1930, s. 535.
J. Paradowski, Osadnictwo w ziemi chełmińskiej w wiekach średnich , 1936, s. 24.
Z. Rajewski, Nowe nabytki Działu Przedhistorycznego Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu w latach 1928, [w:] Przegląd Archeologiczny, 1936 tom 5, s. 253.
W. Łęga, Wpływy do Muzeum Miejskiego w Grudziądzu od 1925-30, [w:] Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 1937 tom 10 nr 4, s. 179.
c. Gothiskandza, Neueingänge und Fundachrichten im Berichtsjahr 1940, [w:] Gothiskandza, 1941 nr 3, s. 96.
I. Brutzer, Neieingange und Fundnachrichten im Berichtsjahr 1941, Gothiskandza, [w:] Blatter fur Westpreussische Vorgeschichte, 1942 nr 4, s. 48.
R. Jakimowicz, Kronika Zakładu Prehistorycznego UMK w Toruniu za lata akademickie 1947-1950, [w:] Archeologia, 1953 tom 4, s. 141.
B. Zielonka, Zabytki archeologiczne województwa bydgoskiego, 1959, s. 27.
B. Zielonka, Nabytki Działu Archeologicznego Muzeum w Toruniu w czasie od 1950-58 r., [w:] Przegląd Archeologiczny, 1959 tom 11, s. 113.
B. Zielonka, Zarys dziejów polskich badań archeologicznych na ziemiach województwa bydgoskiego, [w:] Rocznik Muzeum w Toruniu, 1963 tom 1 nr 3, s. 26.
, Mapa grodzisk w Polsce, 1964, s. 39.
S. historyczno-geograficzny, Słownik historyczno-geograficzny ziemi chełmińskiej w średniowieczu, 1971, s. 33-34; 93.
Z. architektury, Zabytki architektury województwa bydgoskiego, 1974, s. 128.
M. Matuszewska-Kola, Sprawozdanie z prac weryfikacyjno-sondażowych w Ciechocinie, Nowogrodzie i Ostrowitym, pow. Golub-Dobrzyń, w roku 1976, 1976.
A. Kola, Grody ziemi chełmińskiej w późnym średniowieczu, 1991, s. 182-185.
W. Chudziak, Periodyzacja rozwoju wczesnośredniowiecznej ceramiki z dorzecza dolnej Drwęcy (VII-XI/XII w.). Podstawy chronologii procesów zasiedlania, 1991, s. 163.
D. Poliński, Komunikat z badań wykopaliskowych na grodzisku średniowiecznym w Napolu, gm. Kowalewo Pomorskie, stanowisko 1 (lata 1991-92), [w:] Badania archeologiczne ośrodka toruńskiego w latach 1989-1992, 1993, s. 129-131.
J. Chudziakowa, Wczesnośredniowieczne grodziska ziemi chełmińskiej. Katalog źródeł,, 1994, s. 115-124.
