Podstawowe informacje
Miejscowość
Jedwabno
Województwo
kujawsko-pomorskie
Powiat
toruński
Gmina
Lubicz
Obszar AZP
39-45
Nr stanowiska w miejscowości
1
Nr stanowiska na obszarze
19
Forma terenowa
dno doliny
Pokrycie terenu
łąka i pojedyncze drzewa
Chronologia
V faz: 2 połowa X - początek XI wieku (1), 2-3 ćwierć XI wieku (2), 1 połowa XII wieku (3), 1 połowa XIII wieku (4) i okres późno średniowieczny
Cechy
Forma
Stan zachowania
Powierzchnia całości
jednoczłonowe, w kształcie nieregularnego owalu
w znacznym stopniu zniszczone
0,16 ha
Znaleziska
-
Opis

Grodzisko jednoczłonowe w kształcie niere­gularnie półowalnym, o powierzchni około 1650 m2, jego wymiary u podstawy wału wynoszą około 65 x 40 m. Obiekt otoczony jest łukowatym wałem, wypiętrzającym się około 6,5 m (54-54,5 m n.p.m.) ponad poziom otaczającego go od strony S i SW terenu, na którym znajduje się osada podgrodowa (ryc. 66. fot. 6). Nieckowaty majdan o powierzchni około 300 m2 zagłębiony jest w stosunku do największej wyniosłości korony walu około 4,5 m (około 50 m n.p.m.). W obrębie części W walu znajduje się nieckowate obniżenie (około 3 m). Bezpo­średnio na W oraz S od zewnętrznej podstawy wału widoczne jest niewielkie nieckowate zagłębienie, będące pozostałością po fosie (ryc. 67). Największe deniwelacje terenu w obrębie stanowiska występują między koroną części W wału a dnem doliny (około 12 m). W części N obiekt znacznie zniszczony w wyniku naturalnej erozji spowodowanej przez wody mean­drującej rzeki Drwęcy. Wzdłuż korony wału występują ślady okopów z czasów I wojny światowej(?). Na podstawie szkicu sytuacyjnego stanowiska wykonanego pod koniec lat dwudziestych XX wieku przez J. Kostrzewskiego można przypuszczać, że pierwotnie był to obiekt o kształcie owal­nym z dookolnym wałem(?). W czasie ostatniej prospekcji terenowej (1991 r.) grodzisko porośnięte było pojedynczy­mi drzewami oraz niewielkimi kępami krzewów.

-
Badania archeologiczne
Rok (rozpoczęcia)
Kierownik badań
Rodzaj badań
Miejsce przechowywania zbiorów
-
niemiecki nauczyciel (?)
sondażowe
-
1926 - 1930
Józef Kostrzewski
systematyczne, szerokopłaszczynowe
MAP
1961 - 1963
Jan Grześkowiak
systematyczne, szerokopłaszczynowe
-
1978 - 1979
Jan Grześkowiak
systematyczne, szerokopłaszczynowe
IA UMK w Toruniu
1986 - 1987
W. Chudziak
systematyczne, szerokopłaszczynowe
IA UMK w Toruniu
Literatura
M. Grupa, W. Chudziak, Z badań nad ceramiką naczyniową z wczesnośredniowiecznego grodziska w Jedwabnie, gm. Lubicz, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia tom XXV.
S. Geograficzny, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, 1884 tom 5, s. 401.
A. Berich, Amtlicher Bericht über die Verwaltung der naturgeschichtlichen vorgeschichtlichen u. volkskundlichen Sammlungen des westpreussischen Provinzial-Museums für das Jahr 1896, [w:] Amtlicher Bericht über die Verwaltung der naturgeschichtlichen vorgeschichtlichen u. volkskundlichen Sammlungen des Westpreussichen Provinzial-Museums, 1897 tom 17, s. 48.
W. Łęga, Kultura Pomorza we wczesnem średniowieczu na podstawie wykopalisk, 1930, s. 535.
J. Kostrzewski, Grodzisko w Jedwabnie w pow. toruńskim. Przyczynek do relatywnej chronologii ceramiki pomorskiej okresu wczesnośredniowiecznego, [w:] Slavia Occidentalis, 1931 tom 10, s. 244-273.
Z. Rajewski, Nowe nabytki Działu Przedhistorycznego Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu w latach 1926-1927, [w:] Przegląd Archeologiczny, 1932 tom 4, s. 253.
J. Paradowski, Osadnictwo w ziemi chełmińskiej w wiekach średnich , 1936, s. 23.
Z. Rajewski, Nowe nabytki Działu Przedhistorycznego Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu w latach 1928, [w:] Przegląd Archeologiczny, 1936 tom 5, s. 215.
c. Gothiskandza, Neueingänge und Fundachrichten im Berichtsjahr 1940, [w:] Gothiskandza, 1941 nr 3, s. 95-108.
R. Jakimowicz, Kronika Zakładu Prehistorycznego UMK w Toruniu za lata akademickie 1947-1950, [w:] Archeologia, 1953 tom 4, s. 142.
B. Zielonka, Zabytki archeologiczne województwa bydgoskiego, 1959, s. 24.
B. Zielonka, Nabytki Działu Archeologicznego Muzeum w Toruniu w czasie od 1950-58 r., [w:] Przegląd Archeologiczny, 1959 tom 11, s. 113.
B. Zielonka, Zarys dziejów polskich badań archeologicznych na ziemiach województwa bydgoskiego, [w:] Rocznik Muzeum w Toruniu, 1963 tom 1 nr 3, s. 31.
, Mapa grodzisk w Polsce, 1964, s. 31.
J. Bieniak, Studna nad dziejami ziemi chełmińskiej w okresie piastowskim, [w:] Rocznik Grudziądzki , 1970 tom 5-6, s. 48.
Z. architektury, Zabytki architektury województwa bydgoskiego, 1974, s. 275.
I. Archeologiczny, Informator Archeologiczny. Badania. Rok 1979, [w:] Informator Archeologiczny, 1980, s. 156-157.
M. Sobociński, Materiał kostny zwierzęcy z wczesnośredniowiecznego grodziska w Jedwabnie (województwo toruńskie), [w:] Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, Archeozoologia , 1980 tom 121 nr 6, s. 57-77.
I. Archeologiczny, Informator Archeologiczny. Badania. Rok 1980, [w:] Informator Archeologiczny, 1981, s. 261-262.
P. Gurtowski, M. Grupa, W. Chudziak, Wczesnośredniowieczne grodzisko w Jedwabnie, gm. Lubicz, 1987.
W. Chudziak, Jedwabno, [w:] Informator Archeologiczny. Badania rok 1986, 1987, s. 127-128.
W. Chudziak, Jedwabno, [w:] Informator Archeologiczny Badania 1987, 1988, s. 147-148.
A. Zielski, Tysiącletnia historia sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) na ziemi chełmińskiej i w północnej części Kujaw w świetle badań dendrochronologicznych , [w:] Zeszyty Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Geochronometria, 1990, s. 180.
W. Chudziak, Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w rejonie Gronowa, woj. toruńskie (w świetle badań w latach 1987-1989), [w:] Studia nad osadnictwem średniowiecznym ziemi chełmińskiej. Gronowski mikroregion osadniczy, 1990, s. 63.
A. Kola, Grody ziemi chełmińskiej w późnym średniowieczu, 1991, s. 173-174.
W. Chudziak, Periodyzacja rozwoju wczesnośredniowiecznej ceramiki z dorzecza dolnej Drwęcy (VII-XI/XII w.). Podstawy chronologii procesów zasiedlania, 1991, s. 161.
W. Chudziak, Niektóre związki chronologiczno-przestrzenne wczesnośredniowiecznej ceramiki naczyniowej z Jedwabna, gmina Lubicz, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici, 1991 tom 17 nr zeszyt 209, s. 3-20.
G. Andrzejczyk, Zabudowa osady wczesnośredniowiecznej w Jedwabnie, gmina Lubicz (stanowisko 2), 1992.
J. Chudziakowa, Wczesnośredniowieczne grodziska ziemi chełmińskiej. Katalog źródeł,, 1994, s. 74-84.
Pozycja na mapie
Wyznacz trasę trasy z
Pokaż trasę
Zdjęcia stanowiska